Viertoren laat nutskasten bekleden met oude foto’s

Viertoren is gestart met het bekleden van nutskasten op diverse locaties in De Panne, Koksijde, Nieuwpoort en Veurne. De weinig aantrekkelijke kasten langs de openbare weg worden bestickerd met foto’s uit de beeldbank van Westhoek verbeeldt. Ze tonen passanten hoe de locatie er ooit uitzag. De eerste nutskasten in Nieuwpoort en Veurne zijn al bekleed. Koksijde en De Panne volgen in de loop van december en in het voorjaar van 2026.

Van de koekendoos op zolder naar het straatbeeld

Wat ooit begon als een lokaal initiatief in Heuvelland is vandaag een Westhoek-breed project waaraan 16 steden en gemeenten samenwerken. Al 2 decennia lang zetten vrijwilligers van Westhoek verbeeldt zich in om bedreigd particulier beeldmateriaal op te sporen, te digitaliseren en te bewaren voor de volgende generaties. Ze gaan soms letterlijk op zoek naar de koekendoos op zolder, vol oude foto’s waar binnenkort niemand nog iets van afweet. Intussen telt de beeldbank al meer dan 100.000 foto’s.

Ook in De Panne, Koksijde, Nieuwpoort en Veurne, die samen de culturele krachten bundelen onder Viertoren, zijn gedreven vrijwilligers actief om foto’s te digitaliseren, te bespreken en te beschrijven. Ze worden daarin ondersteund door stedelijke en gemeentelijke cultuur- en erfgoedmedewerkers. Eenmaal alle informatie in de databank is toegevoegd, worden de foto’s openbaar gesteld via www.westhoekverbeeldt.be. Daar kan iedereen ze gratis bekijken.

De vrijwilligers en medewerkers gingen in de loop van het jaar op pad in hun eigen stad of gemeente, op zoek naar geschikte nutskastjes en bijhorende foto’s in de beeldbank. Vervolgens werden de nutsbedrijven aangeschreven om toestemming te vragen voor de bekleding van de kastjes. Veel van die bedrijven stonden daar meteen voor open. Eenmaal een geschikte partner was geselecteerd, kon met het ontwerp en de plaatsing gestart worden.

Ann Gheeraert, schepen van Cultuur Nieuwpoort: “Het mooiste aan dit project is het enthousiasme van onze vrijwilligers. Zij doken met plezier de beeldbank in en trokken de straat op om de juiste plekken te vinden. Dankzij hun inzet krijgt ons erfgoed opnieuw een zichtbare plek in het dagelijkse leven.”

Greet Verhaeghe, schepen van Cultuur Koksijde: “Na jaren van aandringen is het zover: enkele grijze nutskasten in onze buurt krijgen een verrassende metamorfose. Met historische beelden uit ons verleden worden de lelijke dozen omgevormd tot opvallende blikvangers in het straatbeeld. Het project brengt erfgoed tot leven in de hedendaagse leefomgeving en versterkt het gevoel van verbondenheid en trots bij bewoners en voorbijgangers. Wat ooit als storend werd ervaren, is nu een bron van herkenning, waardering en plezier voor iedereen die er voorbijkomt.”

Frédéric Devos, schepen van Cultuur Veurne: “Laat ons eerlijk zijn: nutkasten zijn lelijk. We moffelen ze liefst van al weg. Maar door ze te bekleden met historische beelden veranderen ze van storende blokken in verrassende erfgoedvensters. Het verleden wordt opnieuw zichtbaar in het straatbeeld. En daar zullen nostalgische zielen gegarandeerd dol op zijn.”

Mathieu Karreman, Coördinator Viertoren: “Toen ik eind 2024 aan de slag ging bij Viertoren, trokken zowel de besturen als de vrijwilligers en medewerkers meteen aan mijn mouw om dit project te realiseren. Westhoek verbeeldt.be is dan ook echt een ‘schatkamer’ aan beeldmateriaal en een dankbare bron voor mooie projecten die een breed publiek aanspreken.”

 Een cultureel erfgoedproject met sociale waarde

De vrijwilligerswerking achter Westhoek verbeeldt is niet alleen van cultureel belang. Het is ook een sociaal gebeuren. Vrijwilligers uit verschillende generaties komen 1 à 2 keer per maand samen om de gedigitaliseerde foto’s te bespreken en te beschrijven, uiteraard bij een kopje koffie en een koekje of taart. Een jaarlijks bedankingsfeest met bijhorende activiteiten voor alle vrijwilligers uit de hele Westhoek mag ook niet ontbreken.

De steden en gemeenten zijn permanent op zoek naar enthousiaste vrijwilligers en nieuwe vondsten. Alle foto’s ouder dan 25 jaar die de lokale volkscultuur weerspiegelen, komen in aanmerking. Geïnteresseerden kunnen contact opnemen met Viertoren of de lokale cultuurdiensten.

Over Viertoren:

Viertoren is een intergemeentelijk samenwerkingsverband met bovenlokale cultuurwerking, gesubsidieerd door Vlaanderen en de deelnemende gemeenten. De IGS Cultuur werkt systematisch contact tussen de lokale cultuurdiensten in de hand.

Viertoren ondersteunt de vrijwilligerswerking rond Westhoek verbeeldt, stimuleert toon- en speelkansen voor lokaal talent via IJzersterk Talent en helpt de UiTPAS verder uit te rollen om vrijetijdsparticipatie te vergroten. Daarnaast is Viertoren betrokken in de bibliotheeksamenwerking en maakt het vervoer naar cultuurvoorstellingen in de regio betaalbaarder voor scholen.