Jeugddienst - Jeugdwerker

Jens D’hondt, jeugdwerker bij Stad Nieuwpoort, heeft deelgenomen aan het symposium ‘Municipal Youth Work’ in Helsinki. Tijdens dit studiebezoek kwam hij meer te weten over het jeugdwerk in de Finse hoofdstad en wisselde hij ideeën uit met jeugdwerkers uit heel Europa.   

Hoe ben jij in Finland terechtgekomen?

Tijdens een vorming van Bataljong, de organisatie die gespecialiseerd is in lokaal beleid voor jongeren en kinderen, werd verteld over een Europees uitwisselingsproject voor jongeren en jeugdwerkers. In dit kader worden op verschillende locaties het hele jaar door interessante opleidingen georganiseerd. Diegene die mij aansprak, over jeugdwerk, vond plaats in Helsinki. Na een selectieprocedure werd ik samen met 25 jeugdwerkers uit 16 verschillende Europese landen uitgenodigd voor het symposium. 

Hoe heb je dit ervaren?

Het was een zeer interessante ervaring. Door te praten met andere jeugdwerkers merkte ik dat iedereen te maken krijgt met dezelfde uitdagingen. Een goed voorbeeld hiervan was de thematiek rond betaalbaar wonen. In veel Europese landen zijn de prijzen op de huizenmarkt enorm gestegen en wordt gezocht naar aanvaardbare alternatieven. Dit symposium zette mij ook aan om nog meer te reflecteren over ons eigen jeugdbeleid.

Hoe zou je het jongerenwerk in Finland omschrijven? En hoe verschilt het met ons jeugdwerk?

In Finland is het jongerenbeleid sterk geprofessionaliseerd en speelt het onderwijs een belangrijke rol. Zij kiezen resoluut voor een topdown aanpak waarbij de meeste beslissingen van bovenaf worden gemaakt. De jongeren krijgen de kans om te participeren maar niet zoals wij gewend zijn. Bij de organisatie van een kamp bijvoorbeeld mogen jongeren aangeven wat ze graag willen doen maar moeten ze geen rekening houden met budget. De jeugdwerkers, die allemaal hoger geschoold moeten zijn, nemen de coördinatie volledig op zich. Bij ons is dit helemaal anders. Wij kiezen voor participatief jeugdwerk en vertrekken vanuit de jongeren. Zij moeten zelf ideeën aanbrengen, evenementen organiseren, budget beheren, hun talent ontwikkelen etc. Wij werken ook met vrijwilligers die ons jeugdbeleid mee vorm helpen geven. We staan allemaal op dezelfde golflengte en willen een zo goed mogelijk jeugdaanbod brengen.

Op welke doelgroep focussen zij zich?

De jeugdhuizen focussen zich op jongeren tot en met 18 jaar. Daarna moeten zij zelf hun weg vinden naar organisaties of verenigingen die hen aanspreken. Voor mij was dat een zwakte van het systeem. Jongeren beginnen immers pas kritisch te worden naarmate ze ouder worden. Bij is ons is de jeugddoelgroep veel breder. Hier word je als jongere aanzien tot 30 jaar.

Hoe wordt in Helsinki omgegaan met kwetsbare jongeren?

Heel goed! Helsinki telt veel migranten en zij worden echt betrokken bij het jeugdwerk. Procentueel zien we dat jongeren met een migratieachtergrond daar heel goed vertegenwoordigd zijn. Dat komt waarschijnlijk omdat het onderwijs daar nauw samenwerkt met het jeugdwerk. Jongeren vloeien vlotjes door. Dat is een punt waar wij aan kunnen werken. Zo zijn we reeds in gesprek met OKAN en de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk vzw.

Tijdens het symposium heb je ook jeugdhuizen bezocht. Hoe was die ervaring?

Helsinki telt maar liefst 50 verschillende jeugdhuizen en 350 jeugdwerkers zijn hiervoor verantwoordelijk. Elk jeugdhuis is gericht op een andere specialiteit. Zo was de jongerenplek die wij bezocht hadden gespecialiseerd in graffiti. Een bekende graffiti-artiest uit Helsinki ging daar met jongeren en jeugdwerkers creatief aan het werk. Op vlak van activiteiten en infrastructuur zijn hun jeugdhuizen heel vernieuwend. Zo kunnen jongeren er aan de slag met zelfbouwpakketten voor robots en kunnen ze zelf muziekstukjes maken. Ook de samenwerking met de scholen was heel goed.

Is ons Jeugdhuis vergelijkbaar met die van hen?

De jeugdhuizen in Helsinki kan ik het best vergelijken met onze werking van de Caravanne. Na de schooluren gaan jongeren tussen 12 en 18 jaar naar het jeugdhuis om deel te nemen aan activiteiten of om hun huiswerk te maken. In Nieuwpoort is het Jeugdhuis eerder recreatief. Jongeren bepalen zelf welke evenementen er plaatsvinden en staan ook in voor de organisatie ervan.

Wordt in Helsinki ook gewerkt met een jeugdraad?

De werking van de jeugdraad is vergelijkbaar met die van ons. Voorstellen moeten ook voorgelegd worden aan het bestuur. Groot verschil is dat jongeren ouder dan 20 jaar niet vertegenwoordigd zijn. Dat vind ik een gemiste kans. De jeugdraad is ook niet zo laagdrempelig. Doordat gewerkt wordt met verkiezingen, vindt niet iedereen zijn weg naar dit orgaan.

Zijn er zaken die hier in Nieuwpoort worden gedaan waar de andere deelnemers interesse in toonden?

Ik heb daar uitgelegd hoe wij globaal werken als Jeugddienst, hoe wij omgaan met vrijwillige organisaties en hoe iedereen hier laagdrempelig kan participeren. En dat het de bedoeling is dat iedereen op 2- of 3-jarige leeftijd start in het Jeugdcentrum en hier blijft tot hij of zij 25 jaar is. Alle participanten van het symposium konden zich heel erg vinden in dit idee.

Wat zijn de sterke punten van ons jeugdwerk?

Soms staan we te weinig stil hoe goed ons jeugdwerk scoort. Zo is in Nieuwpoort de participatie sterk verbeterden hebben we een goede relatie met de verschillende spelers van het jeugdwerk. Ons jeugdbeleid is bovendien laagdrempelig. Jongeren mogen langs komen om hun hart te luchten. We merken wanneer jongeren een probleem hebben, dat ze ons vinden om hierover te praten. Een werkpunt is dat we nog niet alle jongeren bereiken. Het is een uitdaging om een aanbod uit te werken waar iedereen zich in vindt.

Heb je nog plannen met de jeugdwerkers die je hebt leren kennen tijdens je uitwisseling?

Samen met de jeugdraad zouden we graag een uitwisseling met andere jongeren op poten willen zetten. Dat zou rond een topic zijn die zij willen  bespreken en ook relevant is. Dat kan bijvoorbeeld wonen of participatie zijn. Eens dit vastgelegd is, ga ik contact leggen met de persoon die ons daar het meest over kan vertellen. Omgekeerd zou de andere partij dan ook naar Nieuwpoort komen. Dit project moet weliswaar nog uitgewerkt worden.

Welke punten heb je terug meegenomen naar Nieuwpoort?

De idee dat jongeren mee vorm mogen geven aan kampen en activiteiten. Ik zou dat graag willen toepassen op de Swapwerking. Tijdens een brainstormsessie met verschillende jongeren kan iedereen zijn input geven. Ik heb ook nagedacht over de activiteiten die we organiseren voor jongeren ouder dan 18 jaar. Wij hebben het Jeugdhuis en de Jeugdraad, maar op vlak van activiteiten schieten we tekort. Er zou ook een aanbod moeten zijn voor jongeren ouder dan 18 jaar.  Ook op vlak van ecologie is Helsinki sterk bezig. Jongeren zijn daar heel bewust van het milieu. Er worden ook heel veel groene projecten georganiseerd. Het zou mooi zijn indien we deze bewustwording ook bij onze jongeren kunnen stimuleren.

Welke plannen hebben jullie nog voor de Nieuwpoortse jongeren?

Met het nieuwe Jeugd- en Sport centrum gaan we ongetwijfeld veel meer mogelijkheden hebben. In samenspraak met de jeugd gaan we kijken hoe we die plannen kunnen uitrollen. Daarbij kunnen zij aangeven wat hun noden zijn en hoe we ons aanbod op hen kunnen afstemmen.