Bezoekerscentrum Westfront - Curator Mieke Dobbels

Mieke Dobbels is sinds mei 2022 aangesteld als curator in bezoekerscentrum Westfront. Als fervente verhalenteller is zij de geknipte persoon om een ode te brengen aan de Eerste Wereldoorlog en het relaas van de onderwaterzetting. Mieke is bovendien geboren en getogen in Nieuwpoort en kent de geschiedenis van haar thuisstad door en door. In haar functie organiseert zij tijdelijke tentoonstellingen en beoogt ze om de permanente tentoonstelling over de Groote Oorlog opnieuw vorm te geven.

Wat sprak u aan in de functie van curator?

Het artistieke aspect. Ik kom uit de theater- en filmwereld en hou ervan om verhalen te maken én te brengen. Voor mij is het opstellen van een tentoonstelling net zoals het maken van een verhaal. Een expo verhaalt over de kunstwerken en de kunstenaars die op dat moment de protagonisten zijn. Hierbij is het belangrijk dat de verbeelding van de bezoeker volop gevoed wordt.  Dat kunt u doen door een helder en historisch kader te schetsen, aangevuld met heel veel petites histoires. Mijn vader, die historicus is, heeft me altijd geleerd dat u geschiedenis aan de man brengt door concrete en kleine verhaaltjes die u blijft onthouden. Voor het verhaal van de Eerste Wereldoorlog in Nieuwpoort zijn dat verhalen van mensen die in loopgraven, in het water of in de modder zaten. Verhalen van mensen die last hadden van muggen, ratten en loopgravenvoet. Kortom, verhalen waarbij u zich iets kunt voorstellen en waardoor de geschiedenis dichterbij komt, ook al is het lang geleden.

Wat houdt uw job precies in?

Als curator stel ik tentoonstellingen samen en ga ik op zoek naar kunstenaars die samen een consistent en betekenisvolverhaal kunnen brengen. Hierbij is het belangrijk dat de storytelling boeiend en duidelijk is.
Om dit tot stand te brengen, zijn mijn dagen en taken heel divers. Ik hou mij onder meer bezig met het schrijven van teksten, het bedenken van thema’s voor tentoonstellingen en het engageren van kunstenaars. Samen met het team Westfront en Toerisme neem ik ook de praktische organisatie van tentoonstellingen op mij. Dat gaat van het sluiten van contracten, het regelen van de logistiek, besprekingen met het bestuur tot budgetbeheer. Een ander deeltje is prospectie. Zo ga ik op bezoek bij andere musea om inspiratie op te doen.

Wat maakt bezoekerscentrum Westfront zo uniek?

In het bezoekerscentrum staat u letterlijk op de plek waar de geschiedenis heeft plaatsgevonden. Vanuit het raam ziet u de sluizen en kunt u zich perfect inbeelden hoe Nieuwpoort er in 1914 moet hebben uitgezien. Het Koning Albert I monument is ook een echte eyecatcher. Helemaal bovenaan krijgt u een volledig panorama. U kunt kijken tot aan het hinterland en tot aan de zee. Doordat u bovenop het monument een goed overzicht krijgt, worden de verhalen beneden ook zeer concreet. Het bezoekerscentrum is ook een aangename plek om te vertoeven. Bedoeling is dat u hier ook gezellig een drankje kunt nuttigen en dat u op het terras verder kunt genieten.

Westfront slaat een nieuwe weg in. Wat kunt u ons hierover vertellen?

In de toekomst blijft het oorlogsgegeven zeker een rol spelen maar momenteel denken we na over een bredere invulling voor het bezoekerscentrum. Zo kunnen we bijvoorbeeld dieper ingaan op de belangrijke rol van water in Nieuwpoort. Daarnaast proberen we een connectie te maken met hedendaagse kunst. Zo start er in maart een gloednieuwe expo waarbij we naast Nieuwpoorts kunstenaar Pieter Braecke ook tal van hedendaagse kunstenaars aan bod laten komen.

Hoe kwam u terecht bij Pieter Braecke?

Tijdens een gesprek met stadsarchivaris Walter Lelièvre kwam de naam van Pieter Braecke al snel naar boven. Walter vertelde me dat de Stad over heel wat werken van deze kunstenaar beschikt. Na een uitgebreide catalogus gelezen te hebben, was ik meteen onder de indruk van zijn oeuvre. Hoe meer ik de sculpturen van Pieter Braecke bekeek, hoe meer ik besefte hoe goed hij was in zijn vak.

De nieuwe expo heet Verstilde Stad. Vanwaar de inspiratie?

De periode na de coronapandemie was enorm kenmerkend. Toen kregen we te maken met een soort van stand still van ons leven. We vroegen ons af of alles terug opnieuw op slot zou gaan bij een nieuwe lockdown. We bevonden ons in het ongewisse. Ook na de Eerste Wereldoorlog stond alles even stil, toen alles in puin lag. Ik was benieuwd hoe kunstenaars verstilde emotie tot uiting brengen.

Naast Pieter Braecke zijn ook heel wat hedendaagse kunstenaars te zien.
Wat kunt u ons over hen vertellen?

Het werk van Pieter Braecke wilde ik graag combineren met werken van beeldend kunstenaar Hans Op de Beeck. Hierbij is verstilling sterk aanwezig, maar met een complexe onderlaag en in constante beweging. Ook beeldhouwer Berlinde De Bruyckere komt aan bod. In de expo krijgen twee sculpturen een plaats die nog nooit in België geëxposeerd zijn. In dit werk gaat het over de verstilling die optreedt na een natuurramp. Het zijn gigantische boomstronken in was, ijzer en deken die afgebroken zijn en wezenloos in de ruimte liggen. Het dynamische element in de tentoonstelling komt van fotografe Nele Van Canneyt. Op een krachtige manier verwerkt zij verstilling in haar werk. Speciaal voor deze expo brengt zij een winterstilte in Nieuwpoort in beeld. Als laatste heb ik muzikant Wannes Cappelle gevraagd om het nummer Verstilde Stad te schrijven. In zijn werk is poëzie immers sterk aanwezig.

Waarom werd een podcast over de expo gemaakt?

In de openbare ruimte in Nieuwpoort zie je heel wat werken van Pieter Braecke. Daarom vonden we het belangrijk om Westfront letterlijk uit zijn oevers te laten treden. Dankzij de podcast kunt u een uitgebreide wandeling doen langs de verschillende kunstwerken. Deze zal beschikbaar zijn in vier talen en via de ErfgoedApp. Op deze manier maken we kunst ook laagdrempeliger.

Bezoekers kunnen ook zelf kunstenaar zijn en meer leren over kunst.
Hoe gaat dat in zijn werk?

Elke zondag van de maand richten we een Westfront Zondag in. Dan kunt u komen luisteren naar de verschillende kunstenaars die exposeren in het bezoekerscentrum, naar de restaurateur die de werken van Pieter Braecke onder handen genomen heeft en naar de professor archeologie die een catalogus over hem opstelde. Daarnaast creëren we een atelier geïnspireerd op dat van Pieter Braecke. Daar kunt u zelf creatief aan de slag. Zo zullen er ter plaatse workshops gegeven worden voor kinderen en volwassen. U leert er tekenen met pastelkrijt en een bas-reliëf of gipsen beeld maken.

Wat hoopt u dat de expo teweegbrengt bij de bezoekers?

Het zou fijn zijn als het werk van Pieter Braecke opnieuw de aandacht krijgt dat het verdient. Daarnaast hopen we dat mensen in het bezoekerscentrum een fijne dag beleven, dat ze poëtisch en beeldend gevoed zijn en dat de expo voer is voor gesprekstof. En als kers op de taart dat de bezoekers terugkomen. Westfront is gewoonweg een fantastische plek waar voortaan regelmatig iets nieuws te beleven zal zijn.